Lương hưu là cách gọi khác của chế độ hưu trí trong chính sách BHXH, giúp người lao động đảm bảo khi về già có chi phí chi trả cho những nhu cầu sống cơ bản và chăm sóc sức khoẻ, góp phần vượt qua khó khăn, ốm đau.
Trong nhiều năm qua, Nhà nước đã nhiều lần thực hiện điều chỉnh lương hưu để đảm bảo cuộc sống cho người hưởng. Tuy nhiên nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2025 được Quốc hội thông qua nêu rõ chủ trương chưa tăng tiền lương khu vực công, lương hưu, trợ cấp năm 2025 đã khiến không ít người sắp đến tuổi nghỉ hưu và đang hưởng lương hưu lo lắng. Bởi với mức lương hưu hiện tại khó đảm bảo cuộc sống cho người hưởng dưới tác động từ nền kinh tế đang gặp nhiều khó khăn.
Trong bối cảnh đó, nhiều người đang trong độ tuổi lao động, sắp về hưu và có thời gian tham gia BHXH lâu năm phân vân giữa việc lựa chọn rút BHXH 1 lần để đảm bảo cuộc sống hay chờ để hưởng lương hưu.
Ảnh minh hoạ
Như trường hợp của ông D., hiện 60 tuổi 4 tháng, ông đã có thời gian tham gia BHXH 39 năm. Đến tháng 12/2025 ông sẽ nghỉ hưu theo đúng quy định (61 tuổi 3 tháng). Tuy nhiên, tình hình sức khoẻ hiện tại khiến ông D. không thể tiếp tục làm việc và có mong muốn nghỉ việc để chờ hưởng lương hưu.
Vậy ông D. thắc mắc, nếu hiện tại ông nghỉ hưu sớm có bị trừ tỷ lệ hưởng lương hưu hay không? Hoặc nếu ông tiếp tục làm việc đến tuổi nghỉ hưu có được hưởng trợ cấp thất nghiệp trước khi nghỉ hưu hay không? Và mức lương hưu ông được hưởng khi nghỉ hưu đúng tuổi là bao nhiêu?
Đủ tuổi nghỉ hưu có được hưởng trợ cấp thất nghiệp hay không?
Theo quy định tại Điều 49 Luật Việc làm 2013, người lao động đang đóng bảo hiểm thất nghiệp được hưởng trợ cấp nghiệp khi đáp ứng đủ 4 điều kiện:
- Đã chấm dứt hợp đồng lao động, trừ các trường hợp: Đơn phương chấm dứt hợp đồng lao động trái pháp luật; Hưởng lương hưu, trợ cấp mất sức lao động hằng tháng.
- Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động.
- Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động.
- Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày,...
Từ những quy định trên có thể thấy, bảo hiểm thất nghiệp sẽ không chi trả trợ cấp thất nghiệp cho những ai đang hưởng lương hưu.
Tuy nhiên, trường hợp người lao động đã đủ tuổi nghỉ hưu nhưng không đủ điều kiện nhận lương hưu thì vẫn có thể hưởng trợ cấp thất nghiệp.
Tóm lại, trường hợp của ông D. nếu tiếp tục làm việc đến khi nghỉ hưu thì không thể hưởng trợ cấp thất nghiệp vì ông đã đủ điều kiện nhận lương hưu (đủ tuổi nghỉ hưu, tham gia BHXH đủ 20 năm).
Ông D. chỉ nhận được trợ cấp thất nghiệp với điều kiện: Đã chấm dứt hợp đồng lao động trước thời gian nghỉ hưu theo quy định; Đã đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng lao động; Đã nộp hồ sơ hưởng trợ cấp thất nghiệp tại trung tâm dịch vụ việc làm trong thời hạn 3 tháng kể từ ngày chấm dứt hợp đồng lao động; Chưa tìm được việc làm sau 15 ngày, kể từ ngày nộp hồ sơ.
Ảnh minh hoạ
Lương hưu khi đóng BHXH trên 35 năm
Nếu ông nghỉ việc vào tháng 12/2025 thì tỷ lệ lương hưu của ông D. sẽ được tính theo Luật Bảo hiểm Xã hội 2024.
Căn cứ Điều 66 và Điều 72 Luật Bảo hiểm xã hội 2024 thì mức lương hưu hằng tháng đối với người đóng BHXH bắt buộc được tính theo công thức sau đây:
Mức lương hưu hằng tháng = (Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng) x (Mức bình quân tiền lương tháng đóng BHXH)
Trong đó:
(1) Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính như sau:
- Đối với nữ: Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
- Đối với nam: Tỷ lệ hưởng lương hưu hằng tháng được tính bằng 45% tương ứng với 15 năm đóng BHXH, sau đó cứ thêm mỗi năm đóng thì tính thêm 2%; mức tối đa bằng 75%.
Theo đó, ông D. có 40 năm đóng BHXH, tỷ lệ lương hưu của ông đạt mức tối đa là 75%.
(Còn mức tiền lương nhận được cụ thể sẽ tuỳ vào mức bình quân tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội của ông D.).
Như vậy, ông còn “thừa” 5 năm đóng BHXH; số năm dư ra sẽ được tính hưởng trợ cấp một lần (tức là ông vừa được hưởng lương hưu, vừa được hưởng trợ cấp một lần).
Điều 68 Luật Bảo hiểm xã hội 2024:
- Người lao động hưởng chế độ hưu trí tại thời điểm đủ tuổi nghỉ hưu: Mức hưởng trợ cấp một lần bằng 0,5 lần bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn quy định cho tới tuổi nghỉ hưu.
- Người lao động đã đủ điều kiện hưởng lương hưu mà tiếp tục đóng BHXH: Mức trợ cấp bằng 2 lần mức bình quân tiền lương làm căn cứ đóng BHXH cho mỗi năm đóng cao hơn số năm quy định.
Như vậy, ông D. sẽ được hưởng mức trợ cấp một lần với mức hưởng 2,5 tháng lương đóng BHXH.
Trường hợp nếu ông muốn nghỉ hưu trước tuổi, theo quy định trên, từ ngày 1/7/2025, mỗi năm nghỉ hưu trước tuổi sẽ bị trừ 2% lương hưu, nghỉ hưu trước tuổi dưới 6 tháng thì không trừ, từ đủ 6 tháng đến dưới 12 tháng thì trừ 1% lương hưu.